We Włocławku znajduje się kilka ciekawych zabytków, w szczególności świątyń. Jedną z nich jest Bazylika katedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Budowę obecnej katedry we Włocławku rozpoczęto w 1340 nieco poza miastem, na stromej skarpie wiślanej. Do 1370 wzniesiono prezbiterium i południową zakrystię. Korpus kościoła ukończono na początku XV w. W 1411 nastąpiła pierwsza konsekracja katedry. Z tamtego okresu do naszych czasów zachowały się 22 kwatery gotyckich witraży, obecnie wyeksponowanych w jednej z kaplic bocznych.
W 2 połowie XV w. zaczęto wznosić kaplice wokół głównego korpusu kościoła. Przy nawie południowej w 1527 r. zbudowano kaplicę św. Marcina i kapitularz, a w 1541 kaplicę Cibavit w 1541. W 1 ćwierci XVI w. dwie z kaplic (kaplicę NMP i przeciwległą św. Kazimierza) przebudowano w stylu manierystycznym. Zostały one przekryte kopułami z latarniami.
Z biegiem lat katedra zaczęła wymagać remontów. W drugiej poł. XVIII w. wyremontowano dach. W końcu XIX w. podjęto poważniejsze prace. Dobudowano wzdłuż nawy północnej kaplice oraz kruchtę, uzyskując dzięki temu symetryczne rozwiązanie bryły świątyni. Wieże, pierwotnie nie wyższe niż dach nawy głównej, a później przykryte baniastymi kopułami, zostały nadbudowane o dwie strzeliste kondygnacje. Całość świątyni została wylicowana nową cegłą. W 1907 włocławską katedrę ustanowiono bazyliką mniejszą.
Niezwykle bogatą historią może pochwalić się Wyższe Seminarium Duchowne- teologiczna szkoła wyższa działająca w ramach struktur Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Została założona 16 sierpnia 1569 r. przez biskupa kujawskiego Stanisława Karnkowskiego. Jest jednym z najstarszych seminariów duchownych w Polsce. W ostatnim roku przed wybuchem II wojny światowej w Seminarium Duchownym we Włocławku pracowało 15 księży profesorów oraz kształciło się 120 alumnów. 7 października 1939 r. Niemcy aresztowali wszystkich profesorów i 22 alumnów, którzy nie zważając na niebezpieczeństwa rozpoczęli normalne studia seminaryjne. Aresztowani byli najpierw przetrzymywani w Lądzie, a potem zostali wywiezieni do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie większość z nich poniosła śmierć męczeńską. Po wojnie seminarium rozpoczęło zajęcia 4 kwietnia 1945 r. na plebanii w Lubrańcu. Jego organizacją zajął się ks. Stefan Wyszyński późniejszy prymas Polski. W maju 1945 r. przeniesiono je do Włocławka. Do 1959 nauka trwała 5 lat, a w 1960 roku przedłużono ją do 6 lat. Od 2004 r. działa w ramach Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Rok akademicki 2011/2012 jest 443. w historii włocławskiego seminarium.
Wiele zabytków nie doczekało obecnych czasów, wśród nich można między innymi wymienić: zamek biskupi, katedrę romańską, ratusz na Starym Rynku, kościół św. Stanisława położony nieopodal zamku książęcego, klasztor cystersów i kościół św. Gotarda na Zawiślu, kościół św. Jerzego przy ul. Jurskiej (nieistniejąca), kościół św. Wojciecha przy ul. Brzeskiej, synagogi przy ul. Żabiej 14 i Królewieckiej 17, cerkiew na placu Wolności, pałacyk na ulicy Chopina, dworzec kolejowy, zabytkowe fabryki, średniowieczne stare miasto, koszary wojskowe przy ul. Żytniej.
źródło: wikipedia.pl