Jednym z najstarszych zabytków Tarnowa jest Dom Mikołajowski. Zbudowany na murze miejskim w 1524 roku przez Jana Mikołajowskiego stanowi jeden z najstarszych budynków Tarnowa. Pierwotnie użytkowany przez duchowieństwo, później jako pomieszczenie dla szkoły i kolonia akademicka. Obecnie stanowi wraz z sąsiednimi kamieniczkami siedzibę Muzeum Diecezjalnego. Zachowały się w nim częściowo drewniane stropy i fragmenty polichromii, gotyckie obramowania okien, dwa kamienne późnogotyckie portale.

Jeszcze starszy jest Ratusz w Tarnowie- budynek gotycki z XIV wieku, przebudowany w XVI wieku (pod kierunkiem Jana Marii Padovano) w stylu renesansowym.
Od strony południowej dzieło Villaniego - główny renesansowy portal (z kamienia pińczowskiego) z dwoma pilastrami i trójkątnym tympanonem. Dach ratusza pokryty jest miedzianą blachą. Zasłania go attyka przypominająca fragmenty krakowskich Sukiennic. Na północnej i południowej ścianie ratusza znajdują się tarcze zegarowe. Wewnątrz ślady dawnej polichromii.
W 1792 r. ratusz został prawie całkowicie zniszczony pożarem. Odbudowano go ze znacznymi zmianami. W latach 1889 - 1892 był remontowany. Ratusz jest obecnie siedzibą państwowego Muzeum w Tarnowie, które rozpoczęło działalność w 1945 r. W salach ekspozycje muzealne, m.in. stała wystawa portretu sarmackiego.