Sanktuarium, zespół klasztorny zakonu paulinów w Częstochowie, położony na wzgórzu Jasna Góra, którego nazwa pochodzi od nazwy klasztoru. Jest jednym z ważniejszych miejsc kultu maryjnego i od setek lat, najważniejszym centrum pielgrzymkowym w Polsce.

Na Jasnej Górze znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, oraz zbiór wielu innych dzieł sztuki, najczęściej sakralnej, stanowiących w większości dary wotywne wiernych. Szczególnego znaczenia dla Polaków miejsce to nabrało podczas potopu szwedzkiego w roku 1655 oraz 1 kwietnia 1656, gdy Jan II Kazimierz Waza złożył śluby lwowskie. 16 marca 1657 przybył na Jasną Górę i tam modlił się o uratowanie Rzeczypospolitej przed protestanckimi wojskami szwedzkimi i węgierskimi. W tym dniu doszło do skutecznej obrony Krosna przed wojskami Rakoczego.

Śluby lwowskie powtórzone zostały 26 sierpnia 1956 w Jasnogórskich Ślubach Narodu Polskiego, napisanych przez Stefana Wyszyńskiego 16 maja 1956. Jasna Góra jest najczęstszym celem pielgrzymowania w Polsce. W 2011 roku na Jasną Górę przybyło 3,2 mln pielgrzymów i turystów z 80 krajów świata. W 228 ogólnopolskich pielgrzymkach na Jasną Górę wzięło udział ponad 830 tysięcy osób. Pieszo do klasztoru przybyło 143 983 osoby.