„Tusheti Protected Landscape” można przeczytać na informacyjnej ulotce. Wydaje się bez sensu. Park narodowy, rezerwat, da się, ale chroniony widok (dosłownie tłumacząc, oczywiście)?  A jednak. Kraina do której dociera się po czterech godzinach powolnego telepania nad kaukaskimi przepaściami w pełni zasługuje na stworzenie takiej kategorii.

Wielka, stosunkowo płaska dolina pokryta dywanem ukwieconej trawy, z rozrzuconymi gdzieniegdzie sosnowymi zagajnikami, przywodzi na myśl polskie mazury. Wijące się polne drogi biegną we wszystkich kierunkach, prowadząc do kilkunastu miejscowości w mniejszych dolinach. Cały teren otoczony jest koroną skalistych szczytów, z których najwyższe, zamykające horyzont, pokryte są czapami śniegu. Na stromych zboczach z oddali widać jasne plamy wyciętego lasu i rozrzucone, zapomniane wioski, które chyba tylko cudem trzymają się uczepione kaukaskich stoków.

Stolicą tej bajecznej krainy jest Omalo, rozrzucone po wzgórzach u stóp starej, kamiennej twierdzy, górującej nad całą doliną. Zimą, gdy wszystko jest przykryte grubą warstwą śniegu, a droga staje się zupełnie nieprzejezdna, kilkanaście rodzin, które odważą się zostać w górach, może liczyć na zaopatrzenie czy pomoc dopiero po wezwaniu helikoptera. Latem w wielu domach można znaleźć pokoje do wynajęcia. Pojawia się ich coraz więcej, co jest jednocześnie przekleństwem i błogosławieństwem dla biednego regionu. Nasilający się ruch turystyczny wyjątkowo szkodzi temu miejscu. Gruzińska gościnność, która normalnie jest największą atrakcją całego kraju, tu powoli przygasa. Turyści, ich zachowanie i pieniądze, zaczynają być postrzegani przede wszystkim jako źródło zarobku, chociaż Polacy cieszą się tu, jak i w całej Gruzji, bardzo dużym szacunkiem. Warto pospieszyć się z odwiedzinami tego miejsca, póki pozostaje niezmienione. Któregoś dnia droga do Tuszetii zostanie na stałe utwardzona i zabezpieczona, a magia tej krainy, która pozostaje nieznana nawet wśród Gruzinów, pryśnie. 

Zobacz więcej zdjęć z Tuszetii na stronie kraju: dokadjechac.pl/kraje/ge_gruzja